De magie van fouten maken tijdens je creatieve proces
- Ellis Tolsma
- 28 aug
- 4 minuten om te lezen
Heb je ooit een illustratie (of riso print) gemaakt en zat er een kleur net iets scheef, of liep er een vlek over je ontwerp? In plaats van balen, is dat juist het moment waarop het werk spannend wordt. In deze blog neem ik je mee in waarom fouten maken tijdens riso printen en in je creatieve proces juist goed is, en hoe je ze kunt gebruiken om je werk te laten groeien.
Fouten maken is creatief groeien
Fouten zijn niet alleen oké; ze zijn waardevol. In je creatieve proces stimuleren ze:
Nieuwe ideeën: Soms leidt een misdruk tot een effect dat je nooit bedacht had.
Experiment: Je durft nieuwe kleuren of technieken uit te proberen omdat perfectie niet het doel is.
Loslaten: Je leert minder kritisch zijn en meer spelen met vormen, lijnen en kleur.
Tijdens mijn riso workshops en vooral tijdens de cursussen in Utrecht merk ik dat mensen vaak precies dit ervaren: zodra ze accepteren dat het niet perfect hoeft, beginnen ze veel vrijer en creatiever te werken. Het is vaak in de eerste cursus sessie al heel duidelijk wie het lastig vind om soms hun creativiteit los te laten en gewoon te gaan. En toch is dat altijd mijn eerste tip: begin gewoon met gewoon iets maken!

Hoe je fouten bewust kunt inzetten
Maak expres iets wat 'lelijk' is. Ga gewoon met verschillende materialen krassen, doe je ogen dicht en maak een zelfportret of scheur papier en kijk of je een gekke collage kan maken. Illustreer eerst iets lelijks: het wordt dan vanzelf wel weer mooi.
Omarm imperfecties: Zie een onverwachte vlek, een scheve lijn of een verkeerd geplaatste kleur als een kans in plaats van een probleem. Wat kan je er weer mee dat het tot iets 'nieuws' maakt? In plaats van een nieuw blaadje pakken, probeer je fout mee te nemen in je proces. Het maakt je werk levendig en persoonlijk.
Combineer en hergebruik: Oud werk wat je lelijk vindt kan inspiratie geven voor nieuwe combinaties, collages of technieken. Pak iets wat je super lelijk vindt uit je schetsboek en maak er iets nieuws van! Dit kan door te knippen, of er overheen te gaan met wat nieuw materiaal of door hetzelfde idee opnieuw te maken op een andere manier.
Collage en papier: Voeg stukjes misprints, recycled papier of andere texturen toe. Je kunt fouten letterlijk een tweede leven geven. Ik wil liever deze tip niet geven (pas op: hoarder alert!) maar: bewaar alles 😂
Gooi je gum uit het raam! De dood van elke tekening is het vele gummen wat beginners graag doen. Probeer je lijnen altijd met zekerheid te maken, en niet teveel kleine stukjes steeds aan te passen. Vind je je lijn lelijk? Negeer 'm en ga er weer overheen met een nieuwe. Maar gummen? Nee!!!
Fouten maken in je digitale ontwerpen
Zelfs met digitale ontwerpen kan je fouten simuleren of gebruiken:
Verschuif lagen net een beetje, zodat ze elkaar net niet overlappen (zoals met riso!).
Ga door alle opties in je digitale programma's. Wat gebeurt er als je er een raar filter overheen zet, of als je met je laagopties gaat werken? Probeer ze allemaal een keertje uit.
Speel met transparantie en kleuroverlap.
Maak bewust imperfecte lijnen en gebruik texturen van ingescand papier.
Op deze manier leer je loslaten, én maak je ontwerpen die in het eindresultaat tot leven komen.
Waarom riso printen zo uitnodigt tot experiment
Een risoprinter is geen digitale printer die alles perfect maakt. Het komt niet 1 op 1 over met wat je op je scherm ziet. Elke laag, elke kleur, elke registratie maakt de print nét ietsje anders. Daardoor ontstaan vaak kleine verschuivingen, lichte vlekjes of onverwachte combinaties van kleuren.
En dat is precies waar de charme van riso ligt bij mij! Juist omdat je imperfecties ziet, voelt het werk levendig en uniek. Geen enkel exemplaar is ooit hetzelfde.
Hoe ik fouten bewust inzet tijdens het riso printen
Maak testprints en gebruik deze opnieuw: ik maak altijd heel veel testprints om te kijken of de kleuren goed zijn. Maar dit zorgt ook veel voor onbruikbare prints! In plaats van dit papier weg te doen, gebruik ik deze weer om iets nieuws van te maken. Een schetsboekje, buttons of oorbellen, ik kan er van alles mee!
Laagjes combineren: Ik experimenteer met verschillende kleurlagen en probeer vaak verschillende kleuren uit voor ik beslis wat ik ga doen voor mijn officiële print. Het is soms lastig kiezen. Zie hieronder een voorbeeld van dezelfde print in verschillende kleuren!
Papierverschuivingen: Ik verschuif soms mijn papier expres een beetje. Soms is het gewoon erg mooi om net dat kleine witte lijntje te zien, of als de kleuren net wat zijn verschoven. Dat maakt elke print origineel.
Tot slot: durf te experimenteren
Riso printen is een uitnodiging om te spelen, fouten te maken en te ontdekken wat er gebeurt als je de controle een beetje loslaat. Het resultaat is altijd verrassend, levendig en uniek, precies zoals jij en je creatieve proces!
Wil je zelf ervaren hoe het is om te experimenteren en fouten om te zetten in creatieve kansen? Tijdens mijn workshops in Utrecht leer je stap voor stap werken met de riso printer, van digitale bestanden tot kleurrijke prints, maar je leert ook fouten maken! Vooral bij de creative kickstart cursus leer je om op een speelse manier te illustreren.
Opmerkingen